اکثر ما در دوران مدرسه، دبیرستان و حتی دانشگاه مسیرهای یکنواخت و تقریبا مشابهی را پشت سر گذاشتهایم. کلاسهایی ۳۰ نفره که علیرغم اینکه هر یک از این ۳۰ نفر دارای مهارتها، تواناییها و استعدادها، علاقهمندیها و حتی ضریبهای هوشی متفاوتی بودند، اما با تفاوتی بسیار ناچیز پشت سر گذاشته شدند.
در نهایت شاید یکی از اول، نفر اول میشد و یکی از آخر! البته، موضوع کنکور در ایران این روند را تا حدودی تغییر میدهد. هنگام کنکور تعدادی از دانش آموزان با رتبههای طلایی مسیر جدیدی از موفقیت را در پیش میگیرند و تعدادی دیگر، مسیر تحصیل را رها میکنند و از همین نقطه، به دنبال کار میروند.
اما آنچه که اهمیت دارد، همین نقطه است. نقطهای که هر چند سال هم که تحصیل کرده باشی، یکی از مهمترین و سختترین برهههای زندگی تو خواهد بود و حال و آینده تو را رقم خواهد زد. درست در همین نقطه است که قرار است یکی از سختترین پرسشهای زندگیات را پاسخ بدهی. اینکه شغل مناسب من چیست؟
هنوز تصمیم نگرفتهاید؟ هیچ ایرادی ندارد
اگر هنوز نتوانستهاید شغل مناسب خود را پیدا کنید و بر سر دوراهی یا چندراهی انتخاب شغل باقی ماندهاید، باید این نکته را بدانید که هیچ ایرادی ندارد و این کاملا طبیعی است. همه افرادی که اکنون در مشاغل خود بهترین هستند نیز روزی این چندراهیها را تجربه کردهاند.
شاید هم برای برخیها، این انتخاب چندین و چند بار اتفاق افتاده است تا اینکه مسیر واقعی خود را پیدا کردهاند.
اصلا آیا میدانید که 60 درصد از دانشجویان جهان، در رشتهای غیر از آنچه که در ابتدای امر انتخاب کرده بودند فارغالتحصیل شده یا مشغول به کار میشوند!
بنابراین، هیچ ایرادی ندارد اگر در مورد انتخاب شغل مناسبتان دچار دودلی و عدم اطمینان باشید یا سعی کنید راهها و شغلهای مختلف و متفاوت را در بوته ارزیابی قرار دهید تا ببینید با شما، مهارتها و سلایق و علایقتان همخوانی دارند یا نه.؟
این برهه از زمان، جایی است که باید خودتان را بشناسید، تشخیص دهید که چه از جان زندگی میخواهید و برای چه مشاغلی ساخته شدهاید و سپس، شاید یکبار برای همیشه، یک انتخاب دقیق و هوشمندانه کنید.
هیچ نسخهای وجود ندارد که به شما، بهترین و مناسبترین شغل را تجویز کند. هیچ راهنمای گام به گام یا چک لیستی وجود ندارد که بتوانید با استناد به آن چنین تصمیم بزرگی بگیرید.
این حقیقت ممکن است شما را ناامید کند، به هیجان آورد یا حتی دلسردتان کند. با این حال، با در نظر داشتن این حقیقت که دستیابی به بهترین شغل ممکن برای هر فرد، مستلزم صرف زمان، کسب تجربه و آزمون و خطاهای بسیار است، در این مقاله سعی کردهایم برخی از باید و نبایدها و گامهای موثر در شناسایی شغل متناسب با شخصیت و داشتههای شما را ارائه کنیم.
جالبترین نکته در زندگی این است که علیرغم سختیهایی که در پشت سر گذاشتن پستیها و بلندیها تجربه میکنیم، گاهی این تجربیات، در سالهای بعد به یکی از ارزشمندترین و دلپذیرترین خاطراتمان بدل میشوند که در ساخت شخصیت ما، شغل و زندگی ما و آیندهمان تاثیرگذار بودهاند.
70 درصد از دانشآموزان و دانشجویان موفق اذعان داشتهاند که دست کم، یک شانس اتفاقی در زندگیشان پیش آمده است که روی موفقیت تحصیلی یا شغلیشان تاثیر مثبت گذاشته است. فرصتهای غیر منتظره تحصیل در خارج از کشور، تغییر شغلهای تحمیلی یا یادگیری بدون برنامه یک زبان جدید میتواند درست زمانی که انتظارش را نداشتهاید به یک نعمت و فرصت برای اشتغال تبدیل شود و مسیر زندگی شما را تغییر دهد.
حقیقت این است که مسیرهای خطی و رایج انتخاب شغل مناسب، اغلب در آیندهای نه چندان دور با این شانسها، اتفاقات غیر منتظره، تحولات تحمیلی و رشد و تغییر بینش همراه میشوند و به همین دلیل نمیتوان چنین در نظر گرفت که شغل انتخابی با استناد به این روشها، همان هدف غایی و عالی برای شما خواهد بود. همیشه جایی برای تغییر، تکامل و یا انطباق وجود دارد و همین زندگی را لذتبخشتر میکند. با تمام این اوصاف، برای شروع و برای اینکه همین ابتدای به ساکن راه را بیراهه نروید، بد نیست با ما همراه شوید.
به آینده، به چشم پازلی نگاه کنید که قرار است بسازید
تصویری که شما از آیندهتان میسازید ارتباط تنگاتنگی با کیستی شما، مهارتها و استعدادهای شما، انتخابهایتان، هدفگذاریهایتان و رویکردی که نسبت به آنها در پیش میگیرید دارد. زمانی که پازلی از آینده خود و اهدافتان میسازید، تصویری زیبا از فردای خود میبینید که به شما انرژی و انگیزه میدهد تا در مورد تکه تکه آن فکر کنید و برایش بجنگید.
همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم، مسیر پیشرفت شغلی شما یک مسیر ثابت و محدود نیست بلکه چرخهای از انتخابها، اکتشافها، پیشرفتها و تحولات در دیدگاهها است و به دلیل نیز بهتر است سعی کنید این پازل را به صورت دایره در نظر بگیرید و همه تکهها را هماندازه انتخاب کنید تا هیچ اولویتی در کار نباشد.
همانطور که قبلا نیز به آن اشاره کردیم، ناتوانی در تصمیمگیری، عدم اطمینان، سردرگم شدن در مورد آینده و همه آنچه که ممکن است شما را درگیر کرده باشد کاملا طبیعی است. دوست دارید انتخاب کنید اما نمیدانید چه و به چه دلیل. دوست دارید پیشرفت کنید اما نمیدانید چطور؟
همهچیز با شما شروع میشود
شناسایی سبک زندگیتان و ترجیحاتی که در حیطه اشتغال دارید میتواند مهمترین گام برای پاسخگویی به این سوالات باشد. اینکه از چه کارهایی لذت میبرید؟ از کودکی دوست داشتهاید چه کاره شوید و چه فعالیتهایی شما را اقناع میکرده است؟
موفقیت را چگونه در چه چیزی توصیف میکنید؟ همه اینها، سوالاتی هستند که اگر بتوانید پاسخ دقیقی به آنها بدهید، شما را راستای تعیین اهداف شغلی دقیق و روشن و تصمیمگیری هوشمندانه و آگاهانه در مورد نیل به این اهداف یاری خواهند کرد.
اما این راهنمای گام به گام چه کمکی به شما میکند؟
ادامه مقاله، شامل چک لیستی شامل شش نوع خود ارزیابی حرفهای است و هر یک نیز به گونهای طراحی شدهاند که میتوانند ابعاد خاصی از شخصیت، توانمندیها و گزینههایتان را آشکار کنند.
جنبههای شخصیتی، علاقهمندیها، مهارتها، اولویتها و ارزشهای شما، همه به یک اندازه در انتخاب شغل مناسبتان دخیل هستند و اگر چه ممکن است نتایج برخی از این شش گوره برایتان جالبتر باشد، سعی کنید به چشک فرزاندتان به آنها نگاه کنید و تبعیضی بینشان قائل نشوید.
بیایید قبل از اینکه شروع کنیم، چند قول به همدیگر بدهیم:
- به خودتان اعتماد کنید. اگر هیچ استعداد و علاقهای به کار در خردهفروشی ندارید اما میتوانید ساعتها در مورد تاریخ با مردم صحبت کنید، از آن فرار نکنید. بگذارید دلتان این چک لیست را پر کند و سعی نکنید خودتان را سانسور کنید.
- با خودتان صادق باشید. اگر عاشق پزشکی هستید اما میدانید که دیدن آناتومی کبود شده یک انسان شما را به شدت خواهد آزرد، بهتر است از روی احساسات و آرامانهایتان جلو نروید. مطمئن باشید اگر بتوانید خود و استعدادهایتان را کشف کنید، دنیایی از شغلهای آرمانی به رویتان لبخند خواهد زد.
- یک کپی از چک لیستتان را برای هیشه نزد خود نگه دارید. پس از انتخاب شغل مناسبتان کار نه تنها تمام نشده است، بلکه هنوز به ابتدای این مسیر شگفتانگیز رسیدهاید. این چک لیست و حقایقی که از درون شما بر آن نقش بسته است میتواند هر روز کاملتر شده و چراغی برای پیشرفتهای آتی شما باشد.
- خوش باشید! امیدوارم به این چک لیست به چشم یک کوئیز سخت یا یک امتحان نگاه نکنید. این یک سفر هیجانانگیز به درون شما و آینده درخشانتان است. قرار است شما را برای اولین بار به دیدار خودتان ببریم!
نام من ... است!
شخصیت وجودی شما در اصل مجموعهای از خصوصیات، صفات و مشخصاتی است که شما را به عنوان یک فرد معرفی میکند. زمانی که شغل خود را متناسب با شخصیتتان انتخاب میکنید، بیشتر از آن لذت میبرید و در حقیقت، این شانس را دارید که در هنگام کار، خود واقعیتان باشید.
با تیک زدن هر یک از مواردی که در این چک لیست آمده است میتوانید شخصیت وجودی خود را شناسایی کنید. اگر در مورد برخی از صفات یا مشخصات دو به شک بودید، میتوانید از دوستان یا خانوادهتان کمک بگیرید. تستهای روانشناسی خودشناسی نیز میتوانند در شناخت خصوصیات و ویژگیهای شما نقش بسیار مهمی ایفا کنند.
- ساکت
- جدی
- قابل اعتماد
- فعال
- واقع بین
- مسئولیت پذیر
- منطقی
- منظم
- سازماندهی شده
- دارای روابط عمومی بالا
- با وجدان
- متعهد
- کاری
- دقیق
- وفادار
- ملاحظهکار
- حساس
- خلاق
- اندیشمند
- بصیر
- ظاهر بین
- قاطع
- هدف گرا
- شکاک
- مستقل
- شایسته
- مجری
- کمال گرا
- دراماتیک
- ماجراجو
- با تحمل بالا
- انعطاف پذیر
- ناظر
- تحلیلگر
- کارآمد
- مهربان
- محترم
- با اخلاق
- کنجکاو
- با روحیه
- متمرکز
- درک کننده
- حل کننده مشکل
- خیال پرداز
- قدردان
- پشتیبان و حامی
- خوش صحبت
- صریح
- سیاسی
- استراتژیک
- نیرومند
- دارای طبع گرم
- مذاکره گر
- ریسک پذیر
- همنوع دوست
- اجتماعی
- دارای اعتماد به نفس
- مدعی
- با پشتکار
علایق من ...
علایق شما، در حقیقت فعالیتها، وظایف و منابعی است که دوستشان دارید و از آنها لذت میبرید. در اصل فعالیتها یا منابعی که تمایل دارید اوقات فراغت خود را به آنها اختصاص دهید، درگیر آنها شوید یا حتی گاهی نمیتوانید دست از آنها بکشید. نکته مهم اینجا است که حرفه و شغل شما، قرار نیست تمام این علاقهمندیها را پوشش دهد.
مثال سادهاش میلیونها میلیون انساس در کره زمین است که عاشق موسیقی هستند اما هرگز یک موزیسین نشدهاند. اما در حالت کلی، افرادی که حیطه شغلی خود را بر اساس دست کم یکی از علاقهمندیهایشان انتخاب کردهاند، نسبت به سایرین شادتر هستند و رضایت شغلی بیشتری نیز دارند.
لیست زیر، مجموعهای از کلمات است که کافی است آنهایی که دوستشان ارید را تیک بزنید. فراموش نکنید، این کارها صرفا کارهایی هستند که دوستشان دارید و قرار نیست تبحری در آنها داشته باشید.
- تعمیر، ایجاد یا ساختن
- استفاده از ابزارآلات
- کار کردن بیرون از منزل
- کار کردن با وسایل
- فعالیتهای عملی
- کار کردن با دستها
- شکار، اردو زدن و پیادهروی
- حل معماهای چالش برانگیز
- تعمیرات و بازیابی
- فعالیتهای نیازمند قدرت فیزیکی
- اپراتوری ماشینها یا دستگاهها
- تجزیه و تحلیل
- پاسخگویی به سوالات هوش
- انجام تحقیقات
- مطالعه
- یادگیری حقایق، نظریهها و ایدههای جدید
- گردآوری دادهها
- فعالیتهای پیچیده و محرمانه و ...
- سر در آوردن از نحوه کار دستگاهها
- دستاوردهای آکادمیک
- فراگیری علم و دانش
- طراحی سیستمها یا فرایندها
- کاوش پیرامون نظریهها
- کار در محیطهای آزمایشگاهی یا علمی
- تحقیق و پژوهش
- ابتکار عمل
- آهنگ سازی
- بازیگری یا اجرا
- طراحی و نقاشی
- سرمایهگذاری
- دکوراسیوون و معماری
- نوازندگی
- رفتن به موزهها یا گالریها
- رفتن به تئاطرها یا کنسرتها
- رفتن به سینما
- نوشتن شعر، نمایشنامه یا داستان
- جمعآوری آثار هنری
- رقص یا یوگا
- ترسیم، طراحی یا رنگ آمیزی
- عکس گرفتن
- آشپزی
- خیالپردازی
- کار در گروهها
- پشتیبانی و حمایت از دیگران
- برقراری ارتباط با افراد
- گوش دادن به نیازها یا مشکلات افراد
- توزیع مسئولیتها
- هماری و مشارکت با دیگران
- تشویق کردن
- توانمند سازی افراد
- کمک، پرورش یا نگهداری از دیگران
- آموزش، پرورش یا مربیگری
- تدریس یا توضیح دادن
- برگزاری رویدادهای اجتماعی
- مدیریت مباحث و جلسات
- خدمات عام المنفعه یا داوطلبانه
- تعامل با دیگران
- استفاده از آفیس، صفحات گسترده یا ...
- تهیه یا خواندن بیانیهها
- بایگانی و ثبت اسناد
- تهیه نمودارها، گرافها و چارتها
- گزارش نویسی
- انجام فعالیتهایی که نیاز به دقت و حوصله دارند
- استفاده از نرمافزارهای کامپیوتری
- گردآوری و سازماندهی اطلاعات
- ایجاد و استفاده از راهکارهای مدرن و کارآمد
- سازماندهی مراحل اداری
- انجام فعالیتهای محاسباتی
- پیروی از قوانین روشن
- سخنرانی در ملاء عام
- جمعاوری و توزیع بودجه
- بحث در مورد ایدهها
- توانایی اقناع دیگران در مورد ایدهها
- سرکردگی گروهها، سازمانها یا کمیتهها
- مدیریت افراد و پروژهها
- ریسکپدیری
- ماجراجویی
- حس رقابت با دیگران
- سرمایهگذاری و کارآفرینی
- مذاکره
- کسب درآمد و ثروت اندوزی
- دنبال کردن سیاست و اخبار سیاسی
- فعالیت در بازار سهام
ارزشهای من ...
ارزشهای ما چیزهایی هستند که به آنها اعتقاد داریم و احساس میکنیم که مهم هستند. این ارزشها هستند که رفتار، منش و جهتگیریهای ما را شکل میدهند و به صورت مستقیم روی اهدافی که تعیین کردهایم، انتخابات ما و مسیری که برای نیل به آنها برگزیدهایم تاثیر میگذارند.
در صورتی که حرفهای را انتخاب کرده باشید که با این ارزشها در تضاد باشد، دیری نخواهد پایید که خسته و ناراضی از آن دلسرد خواهید شد و علاقهای برای ادامه نخواهید داشت.
البته، اینکه انتظار داشته باشید شغل شما کاملا همتراز با ارزشهایتان باشد و با آن در انطباق باشد، رویایی بیش نیست. با این حال، گزینههایی هستند که میتوانید بر اساس آنها ارزشهای خود را شناسایی کرده و شغل مناسبتان را به آن نزدیکتر انتخاب کنید.
لیستی که در اختیارتان قرار میدهیم را با چهار گزینه بسیار مهم، مهم، خنثی و غیر مهم پاسخ خواهید داد. ارزشهایی که بودن آنها در شغلتان برایتان ضروری هستند را با بسیار مهم، آنها که ترجیح میدهید باشند اما بدون آنها هم کارتان راه میافتد را با مهم، ارزشهای خنثی و بیتاثیر در انتخابهایتان را با خنثی و ارزشهایی که هیچ اهمیتی برایتان ندارند را با غیر مهم مشخص کنید.
- امنیت شغلی – اینکه مطمئن باشید میتوانید شغلی را انتخاب کرده و تا ابد داشته باشید
- تنوع – میزان تغییرات و تحولاتی که قرار است در شغلتان تجربه کنید
- استقلال – کار کردن بدون نظارت یا دست کم حداقل آن
- رقابت – فرصتی برای سنجش مهارتهایتان یا مقایسه خود در قابل کارآمدی دیگران
- شایسته سالاری – درک قابلیتهای شما و قدردانی از آنها
- آزادی – مدیریت برنامهها، امورات، بار کاری و زمانبندیبه دست خودتان
- موقعیت – جایگاهی که با احترام، تحسین و اعتبار همراه است
- پول – سود اقتصادی و درآمدزایی بالا
- تصمیمگیری – قدرت تصمیمگیری در مورد نحوه انجام کارها
- ارتباط – تماس مداوم با همکاران، ارباب رجوع یا ...
- کمک به جامعه – کار کردن به نفع جامعه
- کمک به افراد – کار کردن در راستای خدمت به دیگران
- هیجان – انجام امورات هیجانانگیز و متنوع و فعال بودن
- احساس تعلق – اینکه بدانید به یک گروه/سازمان تعلق دارید و عضوی از آنید
- تنها کار کردن – کار کردن به تنهایی با کمترین میزان ارتباط
- رهبری – قدرت حاکمیت و هدایت افراد
- تخصص – شناخته شدن به عنوان فردی با دانش یا مهارت ویژه
- ثبات – فرصتهای شغلی پایدار و قابل پیشبینی
- تعادل – توانایی دنبال کردن علایق و انجام تعهدات در خارج از کار
- سرگرمی – لذت بردن از کار
- زیبایی – ستایش هنر، طبیعت و ...
- فناوری – به روز بودن و استفاده از دستاوردهای فناورانه مدرن بشر
- ساختار – سلسله مراتب، انتظارات و وظایف مشخص
- فردیت – اینکه بتوانید فردیت و ترجیحات خود را در سیستم دنبال کنید
- یادگیری و پیشرفت – کسب دانش و مهارتهای جدید
- معنویات – تغذیه روح و روان شما
- آرامش – دوری از استرس و فشار کاری
- موقعیت مکانی – امکان کار/زندگی در جغرافیایی که میخواهید
- چالشهی فیزیکی – قدرت بدنی، سرعت و چابکی
مهارت های من ...
مهارتهای شما در حقیقت تمام آن چیزی هستند که بلدید و خوب انجام میدهید. از آنجا که اغلب مهارتهای ما از دل علاقهمندیهایمان در آمدهاند (هیچ کس وقت خود را صرف یادگیری و کسب مهارت در زمینهای نمیکند که به آن علاقه ندارد) درک مهارتهای شما میتواند کمک شایانی به انتخاب شغل مناسبتان کند.
شغلی که هم در آن استعداد دارید – اگر نداشتید امکان کسب مهارت هم نداشتید – و هم به آن علاقهمند هستید و چه از این بهتر؟
این نکته را در نظر داشته باشید که نه تنها مهارتهایی که برای کار یا در بستر کار کسب کردهاید، بلکه هر آنچه که در دوران مدرسه و دبیرستان، در مسافرتها، در منزل و غیره آموختهاید نیز در این مجموعه جای میگیرد و میتواند پیشزمینهای برای موفقیتهای شغلی شما در آیندهای نه چندان دور باشد.
- مشاوره
- انتصاب
- تخصیص
- ریاست
- کنترل
- نظارت
- هماهنگی
- تصمیمگیری
- نمایندگی
- ارزیابی
- کارگردانی
- اجرا
- تسهیل
- اولویت بندی
- توزیع
- توسعه
- توصیه
- تنظیم
- مونتاژ
- ساخت
- پرورش
- برش
- حفاری
- رانندگی
- نصب
- بلند کردن
- بارگیری
- اندازهگیری
- اپراتوری
- تعمیر
- تعویض
- خیاطی
- مرتبسازی
- خدمت
- کمک
- مشاوره
- حمایت
- مراقبت
- مشاوره
- مربیگری
- همدلی
- تشویق
- راهنمایی
- آموزش
- گوش دادن
- انگیزه دادن
- صرفهجویی
- تدریس
- بازیگری
- آشپزی
- آهنگسازی
- تزیین
- طراحی
- ترسیم
- رنگآمیزی
- سرگرم کردن
- تولید
- تصور کردن
- توصیف کردن
- بداهه گویی
- تجسم
- اجرا
- اختراع
- مکاتبه
- ویرایش
- تدوین
- تفسیر
- مذاکره
- تبلیغ
- ترجمه
- تالیف
- محاسبه
- تحلیل
- ارزیابی
- حسابرسی
- تخمین
- پیشبینی
- بازرسی
- پیگیری
- کاهش
- مهندسی
- پردازش
- نظارت
- برنامهنویسی
- بازسازی
- نقشهبراری
- عیبیابی
- ارتقا
- رفع
- فنی
- سازماندهی
- برنامهریزی
- آماده سازی
- طبقهبندی
- نظریه پردازی
- مستندسازی
- و ...
بهترین من!
بهترین شما در حقیقت به لحظات و موقعیتهایی اشاره میکند که در آنها میدرخشید. این قسمت از راهنمای گام به گام ما نیاز به تامل و حوصله بیشتری دارد و مانند قبلیها همهچیز را برایتان لیست نکردهایم.
اگر احساس میکنید که در تکمیل برخی از جملات زیر دچار تردید هستید، از کسی که شناخت خوبی روی شما دارد کمک بگیرید.
- من در بهترین شرایطم هستم زمانی که ...
- بهترین چیز در مورد من این است که ...
- من بیش از همه لذت میبرم از ...
- بهترین لحظه زندگی من زمانی بود که ...
- من بهتر یاد میگیریم وقتی که ...
- لذتبخشترین تجربه من در زندگی عبارت است از ...
اکنون که همه سوالات را پاسخ داده و چک لیستمان را تکمیل کردهاید، میتوانید به عقب برگردید و مطابق با آنچه که در مورد خود کشف کردهاید انتخاب کنید.
فراموش نکنید که اولویتهای شما، از اهمیت بالایی برخوردار هستند اما در این میان، بازار کار نیز حرفهایی برای گفتن دارد. شاید ایدهآلترین شغل شما به این زودیها – یا حتی هرگز – پیش رویتان قرار نگیرد. پس کمی منطقیتر فکر کنید و آگاهانهتر انتخاب کنید.
پس از انتخاب شغل مورد نظر خود باید برای رسیدن به آن تلاش کنید. باید تجارب مختلف کسب کنید، رزومهی کاملی برای خود طراحی کنید و برای حضور در مصاحبه های شغلی آماده شوید.
رزومهساز آنلاین به شما کمک میکند تا تمامی این مراحل را به سادگی انجام دهید، فقط کافیست تصمیم خود را بگیرید و برای شروع آماده شوید.