معیارهای گذشته و امروز تفاوت کرده است و تنوع شغلی موجب شده تا افراد به راحتی بتوانند به سمت شغلهایی که به آنها علاقه دارند بروند. در این میان بهتر است افراد علاوه بر توجه به مسائل مالی و اقتصادی، علایق و خواستههای خود را در اولویت قرار دهند تا انتخاب شغل صحیح و درستی داشته باشند و در آینده دچار پشیمانی نشوند.
بسیاری از افراد تصور میکنند شغل درست و مناسب، شغلی ایست که درآمد خوبی داشته باشد و بتواند افراد را از نظر اقتصادی تامین کند. گرچه این معیار یکی از مهمترین معیارهای انتخاب شغل است اما مانند گذشته تنها معیار افراد برای انتخاب شغل شناخته نمیشود. بر اساس تحقیقات و بررسیهای که در کشورهای پیشرفته و توسعهی یافتهی جهان انجام شده، این نکته به اثبات رسیده است که زمانی یک شغل خوب و مناسب تلقی میشود که فرد از انجام آن راضی باشد، احساس خوبی نسبت به آن داشته باشد و از انجام آن لذت ببرد به عبارت بهتر به شغل خود علاقه داشته باشد.
زمانی فرد از شغلش راضی میشود که این شغل با علایق، شخصیت، ویژگیهای روحی و جسمی، شرایط زندگی و... بسیاری از فاکتورهای وجودی وی متناسب باشد. در این مطلب میخواهیم با شما در مورد انتخاب شغل درست و نادرست و عواقبی که یک انتخاب غلط برای ما به ارمغان میآورد صحبت کنیم.
انتخاب شغل مورد علاقه
افراد برای گذراندن زندگی و نیازهای روزمهی خود طبیعتاً به یک شغل نیاز دارند. برخی از افراد بدون تحصیلات و برخی با گذراندن دورههای آکادمیک دانشگاهی، وارد شغل و فعالیت حرفهای خود میشوند. این انتخاب میتواند کاملاً آگاهانه و درست انجام گیرد که در این حالت برای فرد فواید و نکات مثبت خود را نمایان خواهد کرد و بالعکس این انتخاب زمانی که بر اساس فاکتورهای مهم و اصولی انجام نگیرد، نادرست خواهد بود و فرد را دچار پشیمانی و شکست شغلی خواهد کرد.
یک شغل زمانی درست انتخاب میشود که به:
- علایق و خواستهها
- اهداف و آرزوها
- تواناییها و مهارتها
- شخصیت و استعداد
- روحیه و انگیزه
- ویژگیهای روحی
- ویژگیهای جسمی
- شرایط زندگی
- شرایط خانوادگی و تربیتی
- و....
هنگام انتخاب توجه کافی شود، تمامی موارد گفته شده مورد سنجش قرار گیرد، با افراد موفق و مشاوران خبره مشورت شود تا فرد را نسبت به انجام شغلش توانا و موفق سازد.
همانطور که در بسیاری از کشورهای پیشرفتهی دنیا نیز به این موارد توجه کافی میشود چرا که یک انتخاب غلط منجر به از دست رفتن هزینههای مالی و تباهی عمرو زندگی فرد شده و جامعه را با مشکلات زیادی روبرو خواهد کرد.
دلایل انتخاب شغل مورد علاقه
گاهی فرد بدون این که علایق، استعدادها و مهارتهای خود را بشناسد به سمت شغلهایی که جامعه یا والدین روی آن اصرار دارند کشیده میشود. گاهی نیز فرد ناچاراً بنابه مسیر شغلی که رشتهی تحصیلی دبیرستانیاش پیش روی او قرار میدهد وارد آن شغل میشود. نباید تنها خود دانشآموزان را مقصر این موضوع دانست چرا که عدم هماهنگی جامعهی آموزشی و نیاز بازار کار موجب روانه کردن دانشآموزان بسیاری به سمت شغلیهایی شده است که به قول معروف تاپ هستند، بدون آنکه فرد اطمینان داشته باشد آیا آن شغل را دوست دارد یا نه!
چگونه بفهمیم که انتخاب ما اشتباه است؟
افراد به هر دلیلی که وارد شغلهای مختلف میشوند، ممکن است روزی به این نتیجه برسند که شغل انتخابی آنها نامناسب بوده و انتخاب اشتباهی کردهاند. در واقع راهها و روشهای مختلفی وجود دارند که ما بتوانیم به یک نتیجهی قطعی برسیم که انتخاب شغل ما نادرست بوده است که اغلب این روشها و نکات به مسائل روحی و روانی انسان مربوط میشود.
اگر شما نیز احساسهای زیر را در خود دارید مطمئن باشید که انتخاب شغل نادرستی انجام دادهاید و بهتر است تا دیر نشده شغل خود را مطابق معیارهای درست انتخاب کنید.
1. عدم لذت و رضایت از شغل
زمانی که فرد با وجود درآمد خوب و موقعیت شغلی مناسب هیچ لذتی از انجام فعالیتهای شغلی خود نداشته باشد و انجام آن را اجبار بداند، مدام ساعت خود را نگاه کند تا زودتر فعالیتهای خود را انجام داده و به خانه برگردد، باید بگوییم متاسفانه شغل خود را دوست ندارد و دوست نداشتن یک شغل یعنی انتخاب شما کاملاً اشتباه بوده است.
در این حالت نه تنها راندمان کاری فرد پایین میآید بلکه در صورتی که فرد در یک سازمان یا شرکت مشغول به کار باشد اشتباهات کاری وی سازمان را با مشکلات زیادی روبه رو خواهد کرد.
2. مشکلات روحی و افسردگی
زمانی که شغل فرد با علایق، آرزوها، خواستهها، اهداف و ویژگیهای روحی وی تناسب نداشته باشد و صرفاً برای درآمد یا عوامل دیگر انتخاب شده باشد، دیر یا زود فرد را دچار پشیمانی خواهد کرد و عواقب این انتخاب نادرست مشکلات زیادی برای وی به وجود خواهد آورد. شغلی که بی توجه به مسائل روحی و عاطفی افراد انتخاب شده باشد بعد از مدت کوتاهی برای وی دلسردی و دلزدگی و در نهایت افسردگی به بار خواهد آورد. این افسردگی میتواند در زندگی و رفتار او با خانوادهاش نیز تاثیرات منفی بگذارد و علاوه بر مکشلات روحی، مشکلات خانوادگی نیز به بار آورد.
در حالت کلی انتخاب شغل نامناسب موجب میشود:
- فرد هیچ حس و لذتی نسبت به انجام فعالیتهایش نداشته باشد
- انجام فعالیتهای شغلی بر او سخت باشد و احساس کند که در حال شکنجه روحی است
- از بیان کردن عنوان شغلی خود به دیگران نوعی حس خجالت داشته باشد
- موفقیتهای شغلی خود را کوچک تصور کند و نسبت به آنها هیچ حس خوبی نداشته باشد
- از مشکلات شغل خود فرار کند و برای حل آنها از خود مسئولیت پذیری نشان ندهد
- با هر شکست کوچکی در شغلش امید خود را برای ادامهی مسیر شغلیاش از دست بدهد
- برای رفتن به سرکار بهانههای مختلف بیاورد
- اگر با وجود سالها فعالیت در شغلش هیچ گونه پیشرفت و ترقی از خود نشان ندهد و به عبارت بهتر توقف شغلی کرده باشد
- در نظر فرد معایب شغلیاش بیشتر از مزایای آن باشد
- همیشه خسته و بی حوصله باشد و دچار انواع بیماریهای روحی و جسمی شود
- قبل از رفتن به سرکار استرس و اضطراب زیادی داشته باشد
- و...
در این حالت باید بگوییم فرد شغل خود را دوست ندارد و انتخاب شغلی غلطی انجام داده است و هر چه زودتر باید به دنبال یافتن راه حل برای حل مشکلات شغلیاش باشد.
سخن آخر
بهتر است قبل از اینکه بخواهید وارد تحصیلات یک شغل شوید و یا مهارتهای آن را بیاموزید با توجه به علایق، خواستهها، آرزوها و اهداف خود، تحقیقات کامل و جامعی در مورد آن شغل انجام دهید و اگر تناسب بالایی با نیازهای شما داشته باشد پا در مسیر شغلی خود بگذارید تا در آینده دچار پشیمانی نشوید و عواقب انتخاب نادرست گریبان شما را نگیرد.
برای افرادی که صاحب شغل هستند و به این نتیجه رسیدهاند که انتخاب آنها نادرست است، بهتر است از همین امروز به فکر تغییر شغل و انتخاب شغلی متناسب با ویژگیهای رفتاری و روحی خود باشند تا قبل از اینکه فرصتها را از دست بدهند طعم رضایت و موفقیت شغلی را بچشند.