اکثر ما در دوران مدرسه، دبیرستان و حتی دانشگاه مسیرهای یکنواخت و تقریبا مشابهی را پشت سر گذاشته‌ایم. کلاس‌هایی ۳۰ نفره که علیرغم این‌که هر یک از این ۳۰ نفر دارای مهارت‌ها، توانایی‌ها و استعدادها، علاقه‌مندی‌ها و حتی ضریب‌های هوشی متفاوتی بودند، اما با تفاوتی بسیار ناچیز پشت سر گذاشته شدند.
در نهایت شاید یکی از اول، نفر اول می‌شد و یکی از آخر! البته، موضوع کنکور در ایران این روند را تا حدودی تغییر می‌دهد. هنگام کنکور تعدادی از دانش آموزان با رتبه‌های طلایی مسیر جدیدی از موفقیت را در پیش می‌گیرند و تعدادی دیگر، مسیر تحصیل را رها می‌کنند و از همین نقطه، به دنبال کار می‌روند.
اما آن‌چه که اهمیت دارد، همین نقطه است. نقطه‌ای که هر چند سال هم که تحصیل کرده باشی، یکی از مهم‌ترین و سخت‌ترین برهه‌های زندگی تو خواهد بود و حال و آینده تو را رقم خواهد زد. درست در همین نقطه است که قرار است یکی از سخت‌ترین پرسش‌های زندگی‌ات را پاسخ بدهی. این‌که شغل مناسب من چیست؟
اگر هنوز نتوانسته‌اید شغل مناسب خود را پیدا کنید و بر سر دوراهی یا چندراهی انتخاب شغل باقی مانده‌اید، باید این نکته را بدانید که هیچ ایرادی ندارد و این کاملا طبیعی است. همه افرادی که اکنون در مشاغل خود بهترین هستند نیز روزی این چندراهی‌ها را تجربه کرده‌اند.
شاید هم برای برخی‌ها، این انتخاب چندین و چند بار اتفاق افتاده است تا این‌که مسیر واقعی خود را پیدا کرده‌اند.
اصلا آیا می‌دانید که 60 درصد از دانشجویان جهان، در رشته‌ای غیر از آن‌چه که در ابتدای امر انتخاب کرده بودند فارغ‌التحصیل شده یا مشغول به کار می‌شوند!
بنابراین، هیچ ایرادی ندارد اگر در مورد انتخاب شغل مناسب‌تان دچار دودلی و عدم اطمینان باشید یا سعی کنید راه‌ها و شغل‌های مختلف و متفاوت را در بوته ارزیابی قرار دهید تا ببینید با شما، مهارت‌ها و سلایق و علایق‌تان هم‌خوانی دارند یا نه.؟
این برهه از زمان، جایی است که باید خودتان را بشناسید، تشخیص دهید که چه از جان زندگی می‌خواهید و برای چه مشاغلی ساخته شده‌اید و سپس، شاید یک‌بار برای همیشه، یک انتخاب دقیق و هوشمندانه کنید.
هیچ نسخه‌ای وجود ندارد که به شما، بهترین و مناسب‌ترین شغل را تجویز کند. هیچ راهنمای گام به گام یا چک لیستی وجود ندارد که بتوانید با استناد به آن چنین تصمیم بزرگی بگیرید.
این حقیقت ممکن است شما را ناامید کند، به هیجان آورد یا حتی دلسردتان کند. با این حال، با در نظر داشتن این حقیقت که دستیابی به بهترین شغل ممکن برای هر فرد، مستلزم صرف زمان، کسب تجربه و آزمون و خطاهای بسیار است، در این مقاله سعی کرده‌ایم برخی از باید و نبایدها و گام‌های موثر در شناسایی شغل متناسب با شخصیت و داشته‌های شما را ارائه کنیم.
جالب‌ترین نکته در زندگی این است که علیرغم سختی‌هایی که در پشت سر گذاشتن پستی‌ها و بلندی‌ها تجربه می‌کنیم، گاهی این تجربیات، در سال‌های بعد به یکی از ارزشمند‌ترین و دلپذیرترین خاطراتمان بدل می‌شوند که در ساخت شخصیت ما، شغل و زندگی ما و آینده‌مان تاثیرگذار بوده‌اند.
70 درصد از دانش‌آموزان و دانشجویان موفق اذعان داشته‌اند که دست کم، یک شانس اتفاقی در زندگی‌شان پیش آمده است که روی موفقیت تحصیلی یا شغلی‌شان تاثیر مثبت گذاشته است. فرصت‌های غیر منتظره تحصیل در خارج از کشور، تغییر شغل‌های تحمیلی یا یادگیری بدون برنامه یک زبان جدید می‌تواند درست زمانی که انتظارش را نداشته‌اید به یک نعمت و فرصت برای اشتغال تبدیل شود و مسیر زندگی شما را تغییر دهد.
حقیقت این است که مسیرهای خطی و رایج انتخاب شغل مناسب، اغلب در آینده‌ای نه چندان دور با این شانس‌ها، اتفاقات غیر منتظره، تحولات تحمیلی و رشد و تغییر بینش همراه می‌شوند و به همین دلیل نمی‌توان چنین در نظر گرفت که شغل انتخابی با استناد به این روش‌ها، همان هدف غایی و عالی برای شما خواهد بود. همیشه جایی برای تغییر، تکامل و یا انطباق وجود دارد و همین زندگی را لذت‌بخش‌تر می‌کند. با تمام این اوصاف، برای شروع و برای این‌که همین ابتدای به ساکن راه را بیراهه نروید، بد نیست با ما همراه شوید.
تصویری که شما از آینده‌تان می‌سازید ارتباط تنگاتنگی با کیستی شما، مهارت‌ها و استعدادهای شما، انتخاب‌هایتان، هدف‌گذاری‌هایتان و رویکردی که نسبت به آن‌ها در پیش می‌گیرید دارد. زمانی که پازلی از آینده خود و اهداف‌تان می‌سازید، تصویری زیبا از فردای خود می‌بینید که به شما انرژی و انگیزه می‌دهد تا در مورد تکه تکه آن فکر کنید و برایش بجنگید.
همان‌طور که قبلا نیز اشاره کردیم، مسیر پیشرفت شغلی شما یک مسیر ثابت و محدود نیست بلکه چرخه‌ای از انتخاب‌ها، اکتشاف‌ها، پیشرفت‌ها و تحولات در دیدگاه‌ها است و به دلیل نیز بهتر است سعی کنید این پازل را به صورت دایره در نظر بگیرید و همه تکه‌ها را هم‌اندازه انتخاب کنید تا هیچ اولویتی در کار نباشد.
همان‌طور که قبلا نیز به آن اشاره کردیم، ناتوانی در تصمیم‌گیری، عدم اطمینان، سردرگم شدن در مورد آینده و همه آن‌چه که ممکن است شما را درگیر کرده باشد کاملا طبیعی است. دوست دارید انتخاب کنید اما نمی‌دانید چه و به چه دلیل. دوست دارید پیشرفت کنید اما نمی‌دانید چطور؟
شناسایی سبک زندگی‌تان و ترجیحاتی که در حیطه اشتغال دارید می‌تواند مهم‌ترین گام برای پاسخ‌گویی به این سوالات باشد. این‌که از چه کارهایی لذت می‌برید؟ از کودکی دوست داشته‌اید چه کاره شوید و چه فعالیت‌هایی شما را اقناع می‌کرده است؟
موفقیت را چگونه در چه چیزی توصیف می‌کنید؟ همه این‌ها، سوالاتی هستند که اگر بتوانید پاسخ دقیقی به آن‌ها بدهید، شما را راستای تعیین اهداف شغلی دقیق و روشن و تصمیم‌گیری هوشمندانه و آگاهانه در مورد نیل به این اهداف یاری خواهند کرد.
ادامه مقاله، شامل چک لیستی شامل شش نوع خود ارزیابی حرفه‌ای است و هر یک نیز به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند ابعاد خاصی از شخصیت، توانمندی‌ها و گزینه‌هایتان را آشکار کنند.
جنبه‌های شخصیتی، علاقه‌مندی‌ها، مهارت‌ها، اولویت‌ها و ارزش‌های شما، همه به یک اندازه در انتخاب شغل مناسب‌تان دخیل هستند و اگر چه ممکن است نتایج برخی از این شش گوره برایتان جالب‌تر باشد، سعی کنید به چشک فرزاندتان به آن‌ها نگاه کنید و تبعیضی بین‌شان قائل نشوید.
بیایید قبل از این‌که شروع کنیم، چند قول به هم‌دیگر بدهیم:
شخصیت وجودی شما در اصل مجموعه‌ای از خصوصیات، صفات و مشخصاتی است که شما را به عنوان یک فرد معرفی می‌کند. زمانی که شغل خود را متناسب با شخصیت‌تان انتخاب می‌کنید، بیشتر از آن لذت می‌برید و در حقیقت، این شانس را دارید که در هنگام کار، خود واقعیتان باشید.
با تیک زدن هر یک از مواردی که در این چک لیست آمده است می‌توانید شخصیت وجودی خود را شناسایی کنید. اگر در مورد برخی از صفات یا مشخصات دو به شک بودید، می‌توانید از دوستان یا خانواده‌تان کمک بگیرید. تست‌های روانشناسی خودشناسی نیز می‌توانند در شناخت خصوصیات و ویژگی‌های شما نقش بسیار مهمی ایفا کنند.
علایق شما، در حقیقت فعالیت‌ها، وظایف و منابعی است که دوست‌شان دارید و از آن‌ها لذت می‌برید. در اصل فعالیت‌ها یا منابعی که تمایل دارید اوقات فراغت خود را به آن‌ها اختصاص دهید، درگیر آن‌ها شوید یا حتی گاهی نمی‌توانید دست از آن‌ها بکشید. نکته مهم این‌جا است که حرفه و شغل شما، قرار نیست تمام این علاقه‌مندی‌ها را پوشش دهد.
مثال ساده‌اش میلیون‌ها میلیون انساس در کره زمین است که عاشق موسیقی هستند اما هرگز یک موزیسین نشده‌اند. اما در حالت کلی، افرادی که حیطه شغلی خود را بر اساس دست کم یکی از علاقه‌مندی‌هایشان انتخاب کرده‌اند، نسبت به سایرین شادتر هستند و رضایت شغلی بیشتری نیز دارند.
لیست زیر، مجموعه‌ای از کلمات است که کافی است آن‌هایی که دوست‌شان ارید را تیک بزنید. فراموش نکنید، این کارها صرفا کارهایی هستند که دوست‌شان دارید و قرار نیست تبحری در آن‌ها داشته باشید.
ارزش‌های ما چیزهایی هستند که به آن‌ها اعتقاد داریم و احساس می‌کنیم که مهم هستند. این ارزش‌ها هستند که رفتار، منش و جهت‌گیری‌های ما را شکل می‌دهند و به صورت مستقیم روی اهدافی که تعیین کرده‌ایم، انتخابات ما و مسیری که برای نیل به آن‌ها برگزیده‌ایم تاثیر می‌گذارند.
در صورتی که حرفه‌ای را انتخاب کرده باشید که با این ارزش‌ها در تضاد باشد، دیری نخواهد پایید که خسته و ناراضی از آن دلسرد خواهید شد و علاقه‌ای برای ادامه نخواهید داشت.
البته، این‌که انتظار داشته باشید شغل شما کاملا هم‌تراز با ارزش‌هایتان باشد و با آن در انطباق باشد، رویایی بیش نیست. با این حال، گزینه‌هایی هستند که می‌توانید بر اساس آن‌ها ارزش‌های خود را شناسایی کرده و شغل مناسب‌تان را به آن نزدیک‌تر انتخاب کنید.
لیستی که در اختیارتان قرار می‌دهیم را با چهار گزینه بسیار مهم، مهم، خنثی و غیر مهم پاسخ خواهید داد. ارزش‌هایی که بودن آن‌ها در شغل‌تان برایتان ضروری هستند را با بسیار مهم، آن‌ها که ترجیح می‌دهید باشند اما بدون آن‌ها هم کارتان راه می‌افتد را با مهم، ارزش‌های خنثی و بی‌تاثیر در انتخاب‌هایتان را با خنثی و ارزش‌هایی که هیچ اهمیتی برایتان ندارند را با غیر مهم مشخص کنید.
مهارت‌های شما در حقیقت تمام آن چیزی هستند که بلدید و خوب انجام می‌دهید. از آن‌جا که اغلب مهارت‌های ما از دل علاقه‌مندی‌هایمان در آمده‌اند (هیچ کس وقت خود را صرف یادگیری و کسب مهارت در زمینه‌ای نمی‌کند که به آن علاقه ندارد) درک مهارت‌های شما می‌تواند کمک شایانی به انتخاب شغل مناسب‌تان کند.
شغلی که هم در آن استعداد دارید – اگر نداشتید امکان کسب مهارت هم نداشتید – و هم به آن علاقه‌مند هستید و چه از این بهتر؟
این نکته را در نظر داشته باشید که نه تنها مهارت‌هایی که برای کار یا در بستر کار کسب کرده‌اید، بلکه هر آن‌چه که در دوران مدرسه و دبیرستان، در مسافرت‌ها، در منزل و غیره آموخته‌اید نیز در این مجموعه جای می‌گیرد و می‌تواند پیش‌زمینه‌ای برای موفقیت‌های شغلی شما در آینده‌ای نه چندان دور باشد.
بهترین شما در حقیقت به لحظات و موقعیت‌هایی اشاره می‌کند که در آن‌ها می‌درخشید. این قسمت از راهنمای گام به گام ما نیاز به تامل و حوصله بیشتری دارد و مانند قبلی‌ها همه‌چیز را برایتان لیست نکرده‌ایم.
اگر احساس می‌کنید که در تکمیل برخی از جملات زیر دچار تردید هستید، از کسی که شناخت خوبی روی شما دارد کمک بگیرید.
اکنون که همه سوالات را پاسخ داده و چک لیست‌مان را تکمیل کرده‌اید، می‌توانید به عقب برگردید و مطابق با آن‌چه که در مورد خود کشف کرده‌اید انتخاب کنید.
فراموش نکنید که اولویت‌های شما، از اهمیت بالایی برخوردار هستند اما در این میان، بازار کار نیز حرف‌هایی برای گفتن دارد. شاید ایده‌آل‌ترین شغل شما به این زودی‌ها – یا حتی هرگز – پیش رویتان قرار نگیرد. پس کمی منطقی‌تر فکر کنید و آگاهانه‌تر انتخاب کنید.
پس از انتخاب شغل مورد نظر خود باید برای رسیدن به آن تلاش کنید. باید تجارب مختلف کسب کنید، رزومه‌ی کاملی برای خود طراحی کنید و برای حضور در مصاحبه های شغلی آماده شوید.
رزومه‌ساز آنلاین به شما کمک می‌کند تا تمامی این مراحل را به سادگی انجام دهید، فقط کافیست تصمیم خود را بگیرید و برای شروع آماده شوید.