سوالاتی که توسط متخصصان منابع انسانی پرسیده می‌شود، بسیار نامحدود هستند و می‌توانند در هر زمینه‌ای مطرح شوند. در این متن به معرفی انواع سوال در مصاحبه شغلی می‌پردازیم. هم‌چنین نمونه‌هایی از پاسخ‌های زیرکانه را با شما در میان می‌گذاریم. شما می‌توانید از این سوالات الهام گرفته و به سوالات مصاحبه استخدامی خود پاسخ دهید.
اگرچه این سوالات بسیار پیش‌افتاده و عمومی هستند، اما ممکن است جواب مناسبی برای آن‌ها نداشته باشید و به راحتی شغلی را که خیلی به آن علاقه دارید، از دست بدهید.
قبل از مصاحبه شغلی دیدن این ویدیوهای تد را فراموش نکنید
۱) درباره‌ی خودت به ما بگو؟
مصاحبه‌کننده‌ها قبل از هر چیزی از شما می‌خواهند تا راجع به خودتان صحبت کنید. این سوال یک فرصت طلایی در اختیار شما قرار می‌دهد تا تمایز خود را نسبت به رقبای‌تان مشخص کنید.
برای پاسخ به این سوال، بسیاری از افراد شروع به صحبت در مورد محل زندگی خود، فرزندان‌شان، چیزهایی که دوست دارند و چیزهایی که دوست ندارند، می‌کنند. اما باید بدانید که این یک مصاحبه شغلی است و به اشتراک‌گذاری جزئیات زندگی شخصی چندان جالب نیست.
خود را جای کارفرما قرار دهید، دوست دارید چه چیزهایی بشنوید؟ آن‌ها را بیان کنید.
برای راحتی می‌توانید پاسخ‌های خود را به دو قسمت تقسیم کنید:
جزئیات و دستاوردهای خود را بیان کنید که واجد شرایط بودن شما برای این شغل را نشان می‌دهند. هم‌چنین روی پیشرفت تمرکز کنید و نشان دهید که به دنبال پیشروی در حرفه خود هستید.
۲) چه اهدافی دارید؟
خوب این سوال یکی از مهم‌ترین انواع سوال در مصاحبه شغلی محسوب می‌شود، اما یک سوال فلسفی نیست و مصاحبه‌کننده نمی‌خواهد طرز فکر شما نسبت به آفرینش جهان و خواسته‌های درونی شما را بشنود. بلکه او به دنبال اینست که ببیند آرزوهای شغلی شما چیست و رضایت شغلی شما از چه چیزهایی ناشی می‌شود.
اگر شما بخواهید طی ۵ سال آینده استارتاپ خود را راه‌اندازی کنید و در حال برنامه‌ریزی برای آن هستید، احتمالا گزینه‌ی مناسبی برای آن‌ها نباشید.
به جای گفتن جزئیات زیاد روی مهارت‌ها، توانایی‌ها، تجربه‌ها و خواسته‌های خود تمرکز کنید.
۳) فکر می‌کنی ۵ سال آینده کجا باشی؟
براساس آمار منتشر شده از مشاغل، متوسط ماندن هر فرد در یک شرکت حدود ۴.۶ سال است، بنابراین به نظر می‌رسد هدف اصلی از این سوال، پاسخ دقیق شما نیست. بلکه مصاحبه‌کننده در میان سخنان شما به دنبال اهداف دیگریست. از جمله:
پاسخ خود را بر سوالات بالا متمرکز کنید و یک پاسخ کلی ارائه کنید، چون در طی این ۵ سال چنان تغییراتی شکل خواهد گرفت که شاید تصورش را هم نتوانید بکنید.
۴) چرا فکر می‌کنید که ما باید شما را استخدام کنیم؟
این سوال یکی از مهم‌ترین انواع سوال در مصاحبه شغلی محسوب می‌شود و در جواب آن باید به وضوح تمایزات خود را بیان کنید. باید چیزهایی بگویید که آن‌ها نتوانند شما را استخدام نکنند.
حتما قبل از این‌که در جلسه مصاحبه حضور پیدا کنید، اطلاعات کافی راجع به شرکت و فعالیت‌های آن‌ها داشته باشید تا بتوانید به این سوال، پاسخ مناسبی ارائه کنید.
روی فعالیت‌های آن‌ها متمرکز شوید. آن‌ها باید بدانند شما گزینه‌ی بسیار خوبی برای استخدام هستید، چرا که نه تنها نیازهای آن‌ها را برآورده می‌کنید، بلکه در اهداف آتی آن‌ها می‌توانید اثرگذار باشید.
آیا قبلا تجربه‌ای داشته‌اید که آن‌ها هم‌اکنون در حال شروع آن مسیر هستند؟ آیا مهارتی دارید که در شرکت آن‌ها بسیار ضروری به نظر می‌رسد؟ آیا می‌دانید که اگر آن‌ها بخواهند رشد کنند، چه کارهایی باید انجام دهند؟
اما این نکته مهم را فراموش نکنید که برای ارائه‌ی پاسخ‌های مناسب به این سوال، باید تحقیقات کاملی راجع به شرکت انجام داده باشید.
چطور قبل از مصاحبه شغلی اطلاعات کافی راجع به یک شرکت به دست آوریم؟
۵) چرا این شغل را می‌خواهی؟
خوب! ممکن است بگویید جواب این سوال کاملا واضح است، من این شغل را می‌خواهم تا پول بیشتری داشته باشم، یا این شغل زمان کاری مناسب‌تری نسبت به شغل قبلی من دارد و یا سایر استدلال‌های مشابه که مصاحبه‌کننده نباید این‌ها را از زبان شما بشنود.
هر کارفرمایی به دنبال استخدام افرادی است که اهداف والایی از شغلش داشته و برای آن ارزش بسیاری قائل باشد. پس به جای گفتن جملات ذکر شده در بالا، بیشتر به جواب خود فکر کنید.
آن‌ها انتظار دارند شما استدلال مناسبی داشته باشید که این شغل در پیشرفت شغلی شما نقش موثری دارد و یک گام رو به جلو برای شما محسوب می‌شود.
اگر بگویید که این شغل باعث پیشرفت من در کارم خواهد شد، حتما از شما دلایل این حرف‌تان را خواهند خواست، پس قبل از حضور در جلسه مصاحبه شغلی حتما راجع به جواب آن فکر کنید.
۶) مردم چگونه شما را توصیف می‌کنند؟
این سوال نیز فرصتی برای شماست تا از دلایل تمایز خود بگویید. آیا شما زیاد کار می‌کنید؟ ارتباط خوبی با دیگران دارید و در کار تیمی عملکرد بهتری دارید؟ یا شما یک حلال مشکلات هستید؟ در صنعت خود پیشرو هستید؟ آیا فرد فرصت طلبی هستید و بازی‌ها را به نفع خود تغییر می‌دهید؟
خلاق باشید و برای هر ویژگی که بیان کردید، داستانی برای پشتیبانی ارائه کنید. مصاحبه‌کننده می‌خواهد بداند که چرا دیگران چنین نظراتی راجع به شما دارند؟
قبل از پاسخ به این فکر کنید که این شرکت به کدام یک از ویژگی‌های مثبت شما بیشتر احتیاج دارد، روی آن مورد تاکید کنید.
۷) مهم‌ترین نقطه ضعف شما چیست؟
بسیاری از مصاحبه‌شوندگان از این سوال متنفر هستند. همه‌ی آن‌ها می‌دانند که این سوال یک دام است و ممکن است تمام زحمات شما را به هدر دهد.
به ویژگی‌های منفی خود فکر کنید. ضعفی را انتخاب نکنید که صلاحیت شما برای استخدام در این شغل را رد کند. اما یک جواب واقعی بدهید.
وقتی جواب واقعی می‌دهید، نشان می‌دهید که شما پذیرفته‌اید که کامل نیستید و همواره فرصت‌هایی برای رشد دارید. اما می‌توانید بگویید که برای غلبه بر این ضعف خود در حال آموزش و تمرین هستید.
۸) در مورد مهم‌ترین نقطه قوت خود صحبت کنید؟
مهم‌ترین نقطه قوت باید چیزی باشد که آن‌ها به آن احتیاج دارند. حتی اگر یک ویژگی خارق‌العاده دارید، اما کارفرما به آن نیازی ندارد، آن را رها کنید. به مواردی فکر کنید که باعث می‌شود آن‌ها مطمئن شوند با استخدام شما برخی از مشکلات اساسی آن‌ها از بین خواهد رفت.
شاید بگویید که از کجا بدانیم که آن‌ها به چه مهارت‌ها و توانایی‌هایی نیاز دارند، باید بگویم که تحقیقات در مورد شرکت را به شدت جدی بگیرید.
۹) لطفا در مورد مهم‌ترین دستاورد و موفقیت خود بگویید
در جواب به این سوال هم باید دستاوردی را انتخاب کنید که به کارفرما اثبات کند، شما بهترین گزینه برای این شغل هستید. در صورت امکان، به یکی از موفقیت‌های اخیر خود اشاره کنید که توانایی‌های شما برای انجام این کار را به خوبی نشان می‌دهند. حتما قبل از مصاحبه حضوری راجع به این موضوع فکر کنید و بهترین جواب‌ها را پیدا کنید.
۱۰) چرا می‌خواهید شغل قبلی خود را ترک کنید؟
بدیهی است که اگر بگویید از رئیس فعلی و شرکتی که در آن کار می‌کنید، متنفر هستید، این حس به مصاحبه‌کننده القا می‌شود که در نهایت به شرکت آن‌ها هم چنین حسی خواهید داشت.
اگرچه ممکن است یکی از دلایل شما به موارد ذکر شده بستگی داشته باشد، اما احتمالا دلایل دیگری هم وجود داشته باشد. شما می‌توانید به مواردی مثل موارد زیر اشاره کنید:
۱۱) آیا سوالی دارید؟
بسیاری از متخصصان منابع انسانی معتقدند کسانی برای استخدام مناسب هستند که در این بخش سوالات خلاقانه‌ای به ذهن‌شان برسد. پس آماده باشید تا سوالات مهم خود را بپرسید و نشان دهید که برای شغلی که انتخاب کرده‌اید، پر از انگیزه و اشتیاق هستید.
سوالاتی بپرسید که سه کار مهم انجام دهد
قبل از اقدام برای انتخاب این شغل، تحقیقات بسیاری در مورد شرکت انجام داده‌اید.
ویژگی‌های دیگری از شما را آشکار کند
یک پاسخ جالب داشته باشد و بحث دو طرفه‌ای ایجاد کند.
به یاد داشته باشید که این آخر مصاحبه نیست، بلکه فرصتی است که شما بدرخشید.
۱۲) از کی می‌توانی کار را شروع کنی؟
اگر این سوال برای شما مطرح شد، بدین معنا نیست که استخدام شدید. به احتمال زیاد آن‌ها این سوال را از همه‌ی کاندیداها می‌پرسند تا به هنگام مقایسه گزینه‌های استخدام مدنظر قرار دهند.
اگر هم‌اکنون شاغل هستید، در مورد تاریخ شروع کار صادق باشید و حرفه‌ای رفتار کنید. به آن‌ها بگویید که باید در مورد انتقال با شرکت فعلی خود صحبت کنید. اما اگر می‌توانید سریعا کار را آغاز کنید، می‌توانید بگویید که همین فردا کار را شروع می‌کنم.
انگیزه داشتن برای شروع کار همواره حس خوبی می‌دهد.
۱۳) حقوق شما در شرکت قبلی چقدر بود؟
این سوال به هیچ وجه سوال جالبی نیست و کارفرمایان نباید این سوال را از شما بپرسند. بسیاری از افراد حتی دوست ندارند راجع به حقوق خود با نزدیک‌ترین افرادشان صحبت کنند. اما ممکن است برخی از کارفرمایان علاقه به شنیدن جواب شما داشته باشند.
این سوال حتی در بسیاری از کشورها غیرقانونی است، اما باید خود را برای پاسخ دادن به این سوال آماده کنید. بهتر است راجع به تفاوت‌هایی که شرکت شما با شرکت آن‌ها دارد، صحبت کنید و توضیح دهید که جغرافیای متفاوت، صنعت و اندازه‌ی شرکت‌های شما با هم تفاوت دارد و حقوق‌ها نمی‌توانند با هم مقایسه شوند.
۱۴) از ما انتظار دارید که چه مقدار برای شما پرداخت کنیم؟
حقوق و دستمزد بخشی از وظایف کارفرمایان است و نیازی نیست که نسبت به دریافت آن معذب باشید. قبل از این‌که در جلسه مصاحبه حضور پیدا کنید، تحقیقات لازم را انجام دهید تا ببینید برای شغل‌های مشابه در اطراف شما چه میزان پرداخت می‌شود. سایت‌هایی مثل لینکدین، پونیشا و گوگل هم می‌توانند به شما در پیدا کردن قیمت مناسب کمک کنند.
به جای گفتن یک عدد خاص، یک محدوده مشخص کنید. مطمئن باشید که اگر با حداقل مبلغ گفته شده، موافقت شد، با آن کنار می‌آیید.
۱۵) چرا می‌خواهید این‌جا کار کنید؟
این سوال یکی از مهم‌ترین انواع سوال در مصاحبه شغلی محسوب می‌شود. شما باید بدانید که چرا بسیاری از کارکنان آن‌جا از کار در این شرکت خوشحال هستند. این موضوع به شما کمک می‌کند که اطلاعات بیشتری راجع به فرهنگ غالب بر شرکت به دست آورید و دلایل خود را هم براساس آن سازماندهی کنید.
به یاد داشته باشید که دلایل شما باید منطقی و قابل باور باشد، در غیر اینصورت کارفرما متوجه تناقض در صحبت‌های شما شده و گفته‌های شما را باور نخواهد داشت.
۱۶) در مورد ما چه می‌دانید؟
این سوال در واقع یک آزمون ساده است که نشان می‌دهد آیا شما برای کار در آن شرکت جدی هستید یا نه؟ اگر واقعا شرکت مورد نظر را دوست دارید و می‌خواهید در آن‌جا استخدام شوید، هر آن‌چه را که لازم است راجع به آن شرکت بدانید، پیدا کنید.
تحقیقات گسترده انجام دهید و همه‌ی جزئیاتی را که متوجه شدید، با آن‌ها در میان بگذارید. حتی شاید مقالات و مصاحبه‌هایی راجع به آن‌ها پیدا کنید که خودشان خبر ندارند.
۱۷) چرا از شغل قبلی خود اخراج شدید؟
این یکی دیگر از سوالات خطرناکی است که باید در پاسخ دادن به آن مراقب باشید. اکنون زمان مناسبی برای دفاع از خود و ساختن یک داستان طولانی درباره‌ی این‌که شما قربانی شده‌اید، نیست.
درباره‌ی اختلاف نظرهای‌تان با رئیس قبلی صحبت کنید که باعث شده تا شما از هم جدا شوید. مراقب باشید که دیگران را مقصر ندانید. نشان دهید که شما از آن تجربه چیزهای زیادی آموخته‌اید و اکنون در تلاش هستید تا شانس رخ دادن مجدد آن را کاهش دهید.
۱۸) آیا تا به حال اتفاق افتاده که همه‌چیز براساس برنامه‌ریزی‌های شما پیش نرود؟
با این سوال از انواع سوال در مصاحبه شغلی، مصاحبه کننده می‌خواهد بداند زمانی‌که پشت سر هم اتفاق‌های ناخوشایندی رخ می‌دهد، شما چه عکس‌العملی دارید و چگونه خود را کنترل می‌کنید؟
از آن‌جایی که این سوال مربوط به سوالات رفتاری مصاحبه است، می‌توانید با تکنیک استار به این سوال پاسخ دهید. بنابراین باید یک داستان از تجربه‌های قبلی خود بیان کنید. داستانی که شما را قهرمان خود معرفی کند و نشان دهد که در گذشته چگونه به حل این مشکل پرداخته‌اید. این واقعا همان چیزی است که آن‌ها می‌خواهند بشنوند.
۱۹) در مورد زمان‌هایی بگویید که با سرپرست خود مشکل پیدا کرده‌اید؟
این سوال یک طعمه است. بسیاری از افراد از این سوال به عنوان فرصتی استفاده می‌کنند تا مدیر را قانع کنند که تقصیری نداشتند و حق با آن‌ها بوده است. اما آن‌ها نباید این را بشنوند. حتی اگر شما بپذیرید که اشتباه کرده‌اید، از این‌که همه تقصیرها را بر گردن دیگری بیندازید، بهتر است.
مشکلی را که در گذشته رخ داده است، بیان کنید و توضیح دهید که چه اتفاقاتی رخ داد و شما چه درس‌هایی از آن گرفتید و اگر نقطه ضعفی از خود نشان داده بودید، در حال برطرف کردن آن هستید.
۲۰) در زمان‌هایی که سازمان دچار بحران شده و فضا پر از استرس است، چگونه رفتار می‌کنید؟
توانایی تحمل فشار و سختی برای کار در یک سازمان ضروری است. اما با گفتن این جمله “من به راحتی استرس وارد شده به خودم را کنترل می‌کنم” قابل قبول نیست. باز هم همانند سوالات قبل باید از تجارب خود داستان‌هایی را روایت کنید.
به آن‌ها بگویید که در گذشته چه اتفاقاتی رخ داد و شما چه رفتاری از خود نشان دادید تا بر مشکل غلبه کنید.
خوب! این‌ها سوالاتی هستند که در اکثر مصاحبات شغلی پرسیده می‌شوند، با این‌که جواب دادن به آن‌ها ساده به نظر می‌رسد، اما اگر ذهنیت صحیحی از آینده شغلی خود، چشم‌انداز و آینده شرکت و بازار کار این حوزه نداشته باشید، نخواهید توانست تا پاسخ‌های مناسبی ارائه کنید. بنابراین قبل از اقدام برای هر شغلی اطلاعات کافی از آن به دست آورید، دلایل خود را برای انتخاب این شغل به وضوح روشن کنید و سپس خود را برای مواجهه با هر سوالی آماده کنید. فکر کردن به سوالات احتمالی، پیدا کردن پاسخ آن‌ها براساس تجارب قبلی و تمرین کردن در مقابل آینه می‌تواند برای شما بسیار موثر باشد.